ROMUALD BRAZIS

Profesor zwyczajny, doktor habilitowany nauk fizyczno-matematycznych, członek zagraniczny Polskiej Akademii Umiejętności w Krakowie, członek honorowy Polskiej Akademii Medycyny i rzeczywisty - Światowej Akademii Medycyny im. Alberta Schweitzera.

Ur. 6 czerwca 1942 roku w kol. Podwarańce, rej. Wileński, Litwa (ojciec Stanisław 1905-1997, matka Jadwiga z Michalkiewiczów 1908-1998). Ojciec - żołnierz WP, uczestnik wojny obronnej RP (wrzesień 1939).
Adres do korespondencji: p.d. 823, 2055 Vilnius, Lithuania (Lietuva)
Elektroniczny: romuald.brazis@gmail.com

Uczył się w Szkole Pedagogicznej w Trokach i w Wilnie uzyskując dyplom nauczyciela klas początkowych (1959), Wileński Państwowy Instytut (ob. Uniwersytet) Pedagogiczny – z dyplomem summa cum laude magistra edukacji - nauczyciela fizyki i przedmiotów ogólnotechnicznych szkoły średniej (1965), studia doktoranckie w Instytucie Fizyki Półprzewodników Litewskiej Akademii Nauk - ze stopniem naukowym doktora (kandydata nauk fizyczno-matematycznych) za badanie fal helikonowych w półprzewodnikach (1971); habilitację uzyskał za badania nieliniowych zjawisk mikrofalowych w półprzewodnikach (1982). Doktorat i habilitację nadał Uniwersytet Wileński, uznała je Najwyższa Komisja Atestacyjna ZSRR w Moskwie i Rada Naukowa Litwy Niepodległej.

Pracę badawczą od 1968 r. wykonywał zasadniczo w Instytucie Fizyki Półprzewodników Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie, od 1978 r został wybrany na kierownika zakładu zjawisk plazmowych tego instytutu. W 1976-77 na zaproszenie Narodowej Akademii Nauk USA badał zjawiska mikrofalowe w półprzewodnikach z wąską przerwą energetyczną w Purdue University (laboratorium Jacka K Furdyny), w 1987-88 na zaproszenie Max-Planck Institut Für Festkörperforschung (Stuttgart) wspólnie z F. Keilmannem badał wielofononową absorpcję fotonów dalekiej podczerwieni w kryształach germanu oraz w międzynarodowej grupie na stellaratorze Instytutu Fizyki Plazmy w Garching - generację częstości harmonicznych girotronu w krzemie; te prace kontynuował we współpracy z Centrum Badań Fizyki Plazmy w Lozannie. Badając fotoprzewodnictwo diod krzemowych z zablokowanym pasmem domieszkowym (w międzynarodowej grupie z Uniwersytetu Paul’a Sabatier’ w Tuluzie i Centrum Badawczego Kurczatowa w Moskwie) przyczynił się do odkrycia zjawiska fotowoltaicznego w tych diodach. We współpracy z Instytutem Fizyki PAN wykrył zjawiska niewzajemnego odbicia i luminescencji światła w pobliżu linii ekscytonów w kryształach i studniach kwantowych półprzewodników półmagnetycznych. Zaproponował ideę i rozwinął teorię lasera na przejściach wymuszonych między pasmami fononów. Badając rozpraszanie fal w strukturach o losowym rozkładzie przestrzennym, zainicjował badania mikrofalowe włóknin naturalnych i syntetycznych elektroprzewodzących jako osłon człowieka przed promieniowaniem elektromagnetycznym, wykrył anomalny wzrost tłumienności włóknin ze wzrostem częstotliwości fal (we współpracy z Instytutem Włókiennictwa w Łodzi i Politechniką Łódzką). Prowadzi badania stanu oświaty oraz badania biograficzne uczonych dawnego Uniwersytetu Wileńskiego, którzy stosowali metody matematyczne w naukach przyrodniczych i ekonomicznych.

Pracę pedagogiczną rozpoczął w 1959 roku jako nauczyciel szkół podstawowych z polskim językiem wykładowym w rejonie solecznickim (Litwa), następnie studiując pracował w Szkole Wieczorowej nr 2 m. Wilna oraz na Katedrze Fizyki Doświadczalnej Wileńskiego Instytutu Pedagogicznego. W latach 1965-68 jako asystent na tej Katedrze prowadził wykłady i ćwiczenia dla grup z polskim i litewskim językiem wykładowym. Po uzyskaniu doktoratu prowadził wykłady i seminaria magisterskie z fizyki plazmy i gorących elektronów na Uniwersytecie Wileńskim, fizyki doświadczalnej oraz dydaktyki techniki w Uniwersytecie Pedagogicznym. Tytuł profesora zwyczajnego uzyskał za całokształt pracy pedagogicznej, zwłaszcza za promocję prac doktorskich (1991). Od powołania Uniwersytetu Polskiego w Wilnie wykładał tam fizykę, fotografikę, matematykę stosowaną, metodologię badań ze statystyką – we współpracy z Uniwersytetem w Białymstoku, Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu i innymi uczelniami – wypromował zastęp młodzieży wileńskiej (ponad 200) na studia magisterskie. Przewodniczący serii interdyscyplinarnych Międzynarodowych Konferencji “Nauka a jakość życia” (1990, 1992, 1994, 1996, 1998, 2000, 2002, -), redaktor zeszytów naukowych “Studium Vilnense”. Z wykładami fizyki wyjeżdżał do ośrodków naukowych Anglii, Austrii, Francji, Indii, Izraela, Japonii, Niemiec, Polski, Rosji, Szwajcarii, Turkmenii, Ukrainy, USA, Uzbekistanu, Włoch.

Członek Litewskiego i Europejskiego Towarzystw Fizycznych, Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie, założyciel Stowarzyszenia Naukowców Polaków Litwy (1989) i Uniwersytetu Polskiego w Wilnie (1991, od 1998 i obecnie UNIVERSITAS STUDIORUM POLONA VILNENSIS), prezes SNPL (1989-98), rektor USPV (1991-). Powołany przez Sejm RL na członka Rady Naukowej Litwy (1991-95), członka Zarządu Radia i Telewizji Litewskiej (1990-96) - przyczynił się do powstania rozgłośni polskiej radia “Znad Wilii”. Kandydował z listy Akcji Wyborczej Polaków na Litwie w wyborach do Sejmu RL (1996). Wyróżniony Nagrodą Państwową Litewskiej SRR w dziedzinie nauki i techniki 1986 r., dyplomem honorowym Ministra Spraw Zagranicznych RP za upowszechnienie kultury polskiej w świecie (1992), złotym medalem Alberta Schweitzera za przyczynek do humanizacji nauki, Krzyżem Kawalerskim Odreru Zasługi RP (2002), znakiem pamiątkowym Prezydenta Republiki Litewskiej za umocnienie więzi transatlantyckich Litwy i sprzyjanie akcesji RL do NATO (2003).

Żona Regina, córki Hanna i Grażyna, wnuki Szymon i Monika. Zamiłowania - fotografika, ogrodnictwo.